Kółko miłośników historii
Opiekun: mgr Krzysztof Ruchała
Celem działalności klubu jest propagowanie wśród młodzieży zamieszkującej Bursę postaw patriotycznych poprzez przypominanie ważnych wydarzeń i postaci z historii Polski. Kolejnym celem jest zainteresowanie młodzieży historią samą w sobie poprzez wyszukiwanie
i eksponowanie ciekawych wydarzeń lub postaci z historii powszechnej oraz konfrontowanie wiedzy historycznej z mitami prezentowanymi niejednokrotnie przez niektórych pisarzy czy media. W ramach klubu organizowane są konkursy i testy wiedzy o tematyce historycznej, a ponadto w ramach klubu działa grupa modelarska.
Informacje o bieżących akcjach w aktualnościach.
ŚWIĘTO KONSTYTUCJI 3 MAJA #zostanwdomu
Obchodzimy 229. rocznicę uchwalenia Konstytucji 3 Maja.
Dlaczego właśnie to wydarzenie ma dla naszego narodu tak duże znaczenie? Z
anim poszukamy odpowiedzi na to pytanie warto zastanowić się czym w ogóle jest konstytucja? Pojęcie to pochodzi z języka łacińskiego (constituo – urządzać, ustanawiać, regulować). Konstytucja to akt prawny, określany także jako ustawa zasadnicza, która zazwyczaj ma najwyższą moc prawną w systemie źródeł prawa w państwie. Konstytucja wyznacza ramy ustrojowe, prawne i społeczne organizmu państwowego – jest podstawą działania całego systemu prawnego, wyznacza strukturę państwa, określa sposób działania władz różnego rodzaju oraz typ relacji między nimi, tworzy ład społeczny, wskazuje na prawa i obowiązki członków społeczeństwa, wreszcie reguluje kwestie związane z wyznaczeniem wspólnego systemu wartości społecznych i politycznych (jednocześnie integrując wokół nich obywateli).
Według historyka prof. Henryka Samsonowicza, Konstytucja 3 Maja stanowi ważny element pamięci zbiorowej, bez której żadna wspólnota istnieć nie może. Jego zdaniem, Polska odzyskiwała niepodległość trzykrotnie: 3 maja 1791 r. oraz 11 listopada 1918 r. i 4 czerwca 1989 r.
Sejm Czteroletni (obradował w latach 1788 – 1792) po burzliwej debacie 3 maja 1791 r. przyjął przez aklamację ustawę rządową, która przeszła do historii jako Konstytucja 3 Maja. Była drugą na świecie i pierwszą w Europie ustawą regulującą organizację władz państwowych, prawa i obowiązki obywateli. Celem uchwalonej ustawy rządowej miało być ratowanie Rzeczypospolitej, której terytorium zostało uszczuplone w wyniku I rozbioru przeprowadzonego przez Prusy, Austrię i Rosję w 1772 r. Konstytucja została uchwalona na Zamku Królewskim w Warszawie.
Konstytucja nie została przyjęta jednomyślnie. Jej przeciwnicy podnosili np. fakt, że w projekcie jest mowa o dziedziczności tronu, co jest niezgodne z zaprzysiężonymi przez króla Stanisława Augusta pacta conventa. Wskazywali także na niezgodny z regulaminem tryb obrad nad projektem konstytucji.
Jeśli chodzi o tekst Konstytucji 3 Maja to w pierwszych zdaniach dokumentu podkreślano jedność państwa, czego wyrazem miał być jeden rząd, skarb i armia. Artykuł pierwszy konstytucji potwierdzał dominującą rolę religii katolickiej. W drugim zaakcentowano pozycję szlachty, gwarantując jej przyznane dawniej przywileje. „Szlachtę za najpierwszych obrońców wolności i niniejszej konstytucyi uznajemy; każdego szlachcica cnocie, obywatelstwu i honorowi, jej świętość do szanowania, jej trwałość strzeżenia poruczamy, jako jedyną twierdzę ojczyzny i swobód naszych” - podkreślono w ustawie.
Artykuł trzeci dokumentu potwierdzał prawo mieszczan do samostanowienia w istotnych sprawach, posiadania ziemi oraz przyjmowania ich do stanu szlacheckiego.
Artykuł czwarty utrzymywał poddaństwo chłopów wobec szlachty, przyjmując jednak włościan „pod opiekę prawa i rządu krajowego”, co gwarantowały umowy zawarte przez nich z właścicielami ziem. Przyznawano także wolność każdemu chłopu przybywającemu lub wracającemu po ucieczce, co miało zachęcać włościan z innych krajów do zamieszkania w Polsce.
Konstytucja ustanowiła trójpodział władzy. Władzę ustawodawczą miał stanowić dwuizbowy parlament, składający się z Sejmu - 204 posłów spośród szlachty i 24 plenipotentów miast - oraz Senatu (złożonego z biskupów, wojewodów, kasztelanów i ministrów pod przewodnictwem króla), o ograniczonej roli.
Funkcję wykonawczą miał sprawować król i odpowiedzialny przed Sejmem rząd, zwany Strażą Praw, który tworzył prymas oraz ministrowie policji, pieczęci (spraw wewnętrznych), skarbu, wojny i spraw zagranicznych. Król mógł powoływać ministrów, senatorów, biskupów, oficerów i urzędników, a podczas wojny był wodzem naczelnym armii. Rolę sądowniczą w państwie powierzano niezależnym trybunałom. Planowano reformę sądownictwa oraz utworzenie sądów ziemskich i miejskich, a także Trybunału Koronnego i sądów asesorskich.
Rozdział szósty dokumentu dotyczył organizacji Sejmu. Likwidował instrukcje poselskie nakładające na posłów obowiązek zajmowania stanowiska zgodnego z wolą wyborców i znosił liberum veto, wprowadzając głosowania większościowe. Kadencja miała trwać dwa lata, a posiedzenia zwoływane w zależności od potrzeb. Co 25 lat miał obradować Sejm nadzwyczajny, na którym posłowie mieli pracować nad poprawą konstytucji.
Wprowadzono tron dziedziczny, likwidując wolną elekcję. Następcą tronu po Stanisławie Auguście miał być elektor saski Fryderyk August, wnuk Augusta III Sasa i jego potomkowie. Na wypadek śmierci króla lub niemożności sprawowania przez niego funkcji regencję miała sprawować Straż Praw po przewodnictwem królowej lub prymasa.
Ostatni artykuł dokumentu poświęcono „sile zbrojnej narodowej”, której celem miała być obrona suwerenności kraju.
Uchwalenie Konstytucji 3 Maja odbiło się szerokim echem w całej Europie. „Po 3 maja Stanisław August przeżywał okres swej największej popularności, autentycznego uwielbienia dla +ojca ojczyzny+, a także poklasku oświeconej Europy, gdzie jedynie w radykalnych kołach rewolucji francuskiej dezaprobowano +monarchizm+ Konstytucji 3 Maja” - pisze historyk prof. Jerzy Michalski.
Z kolei prof. Piotr Ugniewski podkreśla, że: „Ustawa Rządowa (...) była przedmiotem podziwu światłych środowisk europejskich jako druga ustawa tego rodzaju na świecie po konstytucji Stanów Zjednoczonych Ameryki Północnej, uchwalonej w roku 1787. Mimo jej unicestwienia pozostawiła ważne przesłanie dla Polaków na przyszłość, jak osiągać bez przemocy porozumienie w podstawowych dla dobra publicznego sprawach”.
W opinii znawczyni XVIII-wiecznych dziejów Polski prof. Zofii Zielińskiej, Konstytucja 3 Maja stanowiła zasadniczy zwrot w porównaniu z ustrojem wcześniejszym, zdecydowanie republikańskim. Silna jak na polskie tradycje centralna władza wykonawcza, silna w niej pozycja króla, wreszcie istotne prerogatywy, jakie zachowywał władca w Sejmie, przesądzają o tym, że ustrój stworzony przez ustawę rządową możemy uznać za monarchizm, którego granice wyznaczała konstytucja, a więc za monarchizm konstytucyjny.
Próba wprowadzenia konstytucji w życie została zniweczona już w połowie 1792 r. Było to związane z konfederacją targowicką (zawiązaną przez przywódców obozu magnackiego w celu przywrócenia poprzedniego ustroju Rzeczypospolitej i pod hasłami obrony zagrożonej wolności przeciwko reformom Konstytucji 3 Maja) i wkroczeniem armii rosyjskiej w granice Polski.
Pamięć o Konstytucji 3 Maja przetrwała okres zaborów. W 100. rocznicę jej uchwalenia, pomimo, że Polski nie było na mapie Europy, odbyło się wiele uroczystości o charakterze patriotycznym, powstała też wówczas bardzo ważna organizacja zajmująca się szerzeniem oświaty w Galicji – Towarzystwo Szkoły Ludowej.
Obraz „Konstytucja 3 Maja 1791 r.”, namalowany przez Jana Matejkę, powstał w 1891 r. czyli w 100. rocznicę jej uchwalenia.
Opracował; Krzysztof Ruchała