Czy wiecie, że obchodzimy Rok Hetmana Stanisława Żółkiewskiego
Wśród postaci wpisanych w poczet najwybitniejszych wodzów w dziejach oręża polskiego wyróżnia się jego postać.
Brał udział we wszystkich wojnach toczonych przez Rzeczpospolitą w drugiej połowie XVI wieku i początkach XVII wieku. Najpierw walczył u boku doświadczonego wodza i kanclerza Jana Zamoyskiego, uczestniczył w wyprawach przeciw Habsburgom i Moskwie, na Mołdawię i Wołoszczyznę, później zwyciężał, dowodząc samodzielnie w wielu kampaniach przeciwko Rosji, Szwecji, Kozakom, Turcji i Tatarom.
Pełnił szereg najważniejszych urzędów I Rzeczypospolitej: był sekretarzem królewskim, hetmanem polnym koronnym, kasztelanem lwowskim, wojewodą kijowskim, a w końcu hetmanem wielkim koronnym i kanclerzem wielkim koronnym.
W 1609 roku stanął na czele wojsk polskich w kolejnej wojnie polsko-rosyjskiej i rozpoczął oblężenie Smoleńska. 4 lipca 1610 roku, mając do dyspozycji tylko około 3 tysięcy jazdy, przede wszystkim husarii, pod Kłuszynem pokonał ponad 30-tysięczną armię połączonych wojsk rosyjskich i szwedzkich.
Zginął on pod Cecorą, w jednej z najtragiczniejszych kampanii wojennych, w trakcie odwrotu z Mołdawii, broniąc się do ostatka. Odmówił porzucenia towarzyszy broni i ratowania się ucieczką. Bohaterska śmierć hetmana sprawiła, że stał się wzorem cnót wojskowych. Został pochowany w krypcie kościoła w Żółkwi, mieście, które sam założył. Na nagrobku umieszczono napis:
„Powstanie kiedyśz kości naszych mściciel”.
Jego potomkiem był król Jan III Sobieski, którego dzięki odnoszonym przezeń zwycięstwom nad Turkami, uznano za mściciela Żółkiewskiego.
***
Portret Stanisława Żółkiewskiego (1547-1620), hetmana wielkiego koronnego i kanclerza wielkiego koronnego, nieznany malarz, 1650-1750, MNK
Opiekun; Krzysztof Ruchała