CO MOŻE POMÓC MŁODEMY CZLOWIEKOWI W ZNALEZIENIU RÓWNOWAGI. SKĄD U MŁODZIEŻY TAK WIELE STRESU? #zostanwdomu

Archibald D. Hart, amerykański psycholog i terapeuta[1], uważa, że dzieci podlegają pewnym zjawiskom, które nasilają poczucie stresu:

• Zbyt wiele, zbyt wcześnie – dzieci podlegają różnorodnym życiowym wymaganiom, może to skutkować zaburzeniami depresyjnymi, samookaleczeniami, a także podejmowaniem prób samobójczych. Młodzież sięga po tzw. dopalacze oraz narkotyki już w szkole podstawowej, doznaje przemocy, bierze udział w tragicznych wypadkach, podejmuje wczesną inicjację seksualną.
• Zbyt wiele dobrego – dzieci poddawane są działaniu dużej ilości bodźców i różnorodnej stymulacji. Stawiane są przed nimi wielowymiarowe wyzwania. Dobra konsumpcyjne sprawiają, że dziecko cały czas musi dotrzymywać kroku rówieśnikom w posiadaniu, np. najlepszego smartfona, markowego ubrania.
• Zbyt mało dobrego – zjawisko niedostatecznej miłości czasami towarzyszy dzieciom od pierwszych chwil życia. Coraz dłużej przebywają w żłobkach i przedszkolach oraz szkolnych świetlicach. Rodzice tłumaczą to ogólnie pojmowanym „dobrem” materialnym. W wyniku takich działań dzieciom może brakować poczucia bezpieczeństwa. Nasuwa się wniosek, że taki stan rzeczy utrwala w dziecku wrażenie opuszczenia przez najbliższych.
• Za dużo stresu, za mało rodziny – dom to nie tylko pojęcie, które charakteryzuje budynek, mieszkanie czy apartament. Dom to przede wszystkim atmosfera, miłość, ciepło, wsparcie, a także niezbędne każdemu poczucie stabilności.
• Zbyt dużo nadmiernego stresu – stres wywołujący wysokie napięcie emocjonalne po prostu niszczy. Nakładające się na niego zmiany biochemiczne, niewłaściwa dieta, wysoki poziom cholesterolu, brak aktywności fizycznej, nadwaga, otyłość, ostracyzm społeczny wynikający z nieatrakcyjnego wyglądu nasila wszystkie negatywne odczucia, a co za tym idzie – stres zaczyna paraliżować.

Stres to w ogólnym rozumieniu siła (stresor), która wycelowana w organizm wypacza i modyfikuje jego działanie.

Stres najprościej można zdefiniować jako reakcję organizmu w odpowiedzi na wydarzenia, które zakłócają jego równowagę, obciążają lub przekraczają nasze zdolności do skutecznego poradzenia sobie  Dzisiejsze czasy silnie są naznaczone stresorami, które mają wpływ na młode pokolenie – coraz częstsze rozwody rodziców, konieczność sprostania różnym wymaganiom, przemoc rówieśnicza, doświadczenie choroby własnej lub kogoś bliskiego, izolacja.

Oczywiście nie dotyczy to każdego człowieka – ale czy ktoś jest w stanie powiedzieć, że nie doświadcza stresu?

Stres można rozumieć jako bodziec, reakcję na bodziec (stresor) albo jako proces.

• Stres jako bodziec – bodziec (stresor) to konkretna sytuacja, czynnik wywołujący silne emocje i napięcie.
• Stres jako reakcja – może to być reakcja zarówno psychologiczna, jak i fizjologiczna, zachodząca pod wpływem wydzielania hormonu stresu.
• Stres jako proces – to relacja między jednostką a otoczeniem, działanie i reagowanie na bodźce rozłożone w czasie.

Wyróżnia się też trzy typy reakcji na stres:

• Dystres, czyli reakcję, która pojawia się w odpowiedzi na zagrożenie, utrudnienie lub brak możliwości zrealizowania istotnych celów i zadań.
• Eustres, czyli stres pozytywnie mobilizujący do działania.
• Neustres, czyli bodziec, który dana osoba odbiera jako neutralny, choć dla innych ludzi może on prowadzić do eustresu lub dystresu.

Jak sobie radzić ze stresem np?

• ćwiczenia fizyczne,
•  przewartościowanie swoich priorytetów,
•  słuchanie ulubionych piosenek,
•  kąpiele z dodatkiem pachnących olejków i soli do kąpieli (zawierają one cenne minerały, w tym magnez, które działają uspokajająco i wzmacniają układ nerwowy),

Sposoby radzenia sobie ze stresem polegają przede wszystkim na rozładowaniu napięcia emocjonalnego oraz na zmianie nastawienia psychicznego.

Każdy z nas zasadniczo oczekuje spokoju, więc po co nam ten stres? Okazuje się, że w pewnym sensie jest potrzebny. Krótkotrwałe sytuacje stresowe pozwalają nam chociażby szybko podjąć decyzję o ratowaniu siebie i bliskich. Jednak tak się składa, że nie musimy już uganiać się za dziką zwierzyną ani przed nią uciekać. Zmiany hormonalne powodowane przez stres, a raczej zaburzenia powodowane przez nadmierną produkcję m.in. kortyzolu, nie są niczym pozytywnym, a spory kłopot pojawia się wtedy, gdy stres jest przewlekły. Organizm ssaków dobrze znosi sytuacje stresowe, jednak czy szympansy martwią się latami o raty kredytu albo są stale nękane psychicznie przez grupę rówieśniczą? Człowiek ubogacony w adaptacyjne metody rozwiązywania problemów i radzenia sobie z nimi nie będzie sięgał po autoagresję, by choć na chwilę poczuć ulgę. Nie dopuści do tego, by stres przerodził się codzienność.

Reasumując

1. Dbaj o siebie
2. Rób swoje
3. Pomagaj innym
4. Dąż do kompromisu
5. Dbaj o różne rodzaje aktywności

Literatura

1.Archibald D. Hart, Catherine Hart Weber ,,Jak przezywciężyć depresję,,

2. Katarzyna Olejnik, Szymon Olejnik .. Stres psychologiczny Przyczyny reakcja organizmu, skutki osobowościowe uwarunkowania radzenia sobie ze stresem..
3. Zasoby internetu

[1] wykładowca Fuller Theological Seminary w Kalifornii, autor ponad dwudziestu książek, z których w języku polskim ukazały się: Męska depresja, Adrenalina a stres, Rozwód. Jak ratować dzieci

Opracowała; Halina Popiela